بیوگرافی زیکو

آرتور آنتونیوس کوئیمبرا ملقب به زیکو در تاریخ 3 مارس سال 1953 در ریو دو ژانیرو برزیل به دنیا آمد.

زیکو که با نام پله سفید هم خوانده می‌شود، یکی از محبوب‌ترین بازیکنان برزیل در دهه 70 و 80 بود. او در 88 بازی برای تیم ملی این کشور، 66 گل وارد دروازه حریفان کرد. وی از سال 1971 تا 1983 و از 1985 تا 1989 در باشگاه فلامینگو در ریو دو ژانیرو بازی می‌کرد. در این بین در ایتالیا هم با تیم اودینزه کالچو قرارداد داشت. وی هم مانند پله، در باشگاه و نیز تیم ملی، پیراهن اسطوره‌ای شماره 10 را به تن می‌کرد.

ویژگی او ضربات آزادی بود که از فاصله 18 تا 30 متری می‌زد. او تا امروز هم یکی از بهترین کاشته‌زن‌های دنیاست. او از سوی پله در فیفا 100 قرار گرفت، فهرستی شامل 125 فوتبالیست برتر دنیا که هنوز در قید حیات هستند.

فعالیت به عنوان بازیکن

فلامینگو

زیکو بیشترین دوران بازی‌اش را در فلامینگو سپری کرد. او در این تیم،‌568 گل در 765 بازی زد، یعنی میانگین 74/0 گل در هر بازی. او از ابتدا پیراهن شماره 10 را به تن کرد. وی با فلامینگو چهار بار (1980، 1982، 1983، 1987) قهرمان برزیل شد. به علاوه در سال 1981 اولین، و تاکنون تنها جام باشگاهی جهان را با این تیم فتح کرد.

جام‌های جهانی

ستاره بین‌المللی زیکو در جام جهانی 1978 در آرژانتین طلوع کرد، گرچه در آنجا هنوز زیر سایه سلف خود در مرکز خط میانی تیم، روبرتو ریوه‌لینو قرار داشت. برزیل در آن جام سوم شد، اما زیکو در تمام بازی‌ها روی نیمکت نشسته بود.

در جام جهانی 1982 در اسپانیا، به عنوان بهترین کارگردان خط میانی آن زمان دنیا حضور یافت و برزیل هم در آن جام، با وجود مصدومیت مهاجمانش، کاره‌کا و رینالدو، بخت اول قهرمانی محسوب می‌شد. زیکو در کنار سوکراتس، فالکائو و تونینیو سرز، یکی از چهار بازیکن رویایی بهترین خط میانی تاریخ فوتبال برزیل را تشکیل می‌داد. در این جام زیکو چهار گل زد و برزیل 3 بر 1 بر آرژانتین، مدافع عنوان قهرمانی غلبه کرد، اما در مرحله بعدی 2 بر 3 از ایتالیا که بعد هم قهرمان جهان شد، شکست خورد. نمایش برزیل در این بازی مورد انتقادات شدیدی قرار گرفت: یک تساوی کافی بود تا برزیل به مرحله نیمه نهایی صعود کند. با وجود شکست، از تیم سال 82 برزیل، تحت رهبری تله سانتانا، در کنار تیم سال 1970 که در مکزیک قهرمان جهان شد، به عنوان بهترین تیم‌های تاریخ فوتبال برزیل یاد می‌شود. زیکو در این باره می‌گوید: " تیم رویایی ما،‌ بهترین تیم تمام دوران برزیل بود. شکست ما برای کل دنیای فوتبال بد بود، چراکه فوتبال در مسیر اشتباهی افتاده بود ".

در جام جهانی فوتبال 1986 در مکزیک،‌ بازهم زیکو یکی از برترین بازیکنان جهان بود،‌ با این حال ستاره او در حال افول بود. به دلیل مصدومیت در بیشتر بازی‌ها نتوانست حاضر باشد و فقط دقایقی کوتاهی به عنوان یار جایگزین به میدان می‌آمد. حتی در دیدار پرهیجان مرحله یک چهارم نهایی در مقابل فرانسه هم نتوانست تاثیری در نتیجه بازی داشته باشد. وی در دقیقه 72 به جای مولر وارد زمین شد، در دقیقه 82،‌ ضربه پنالتی‌اش را ژول باتس،‌ دروازه بان فرانسه مهار کرد. این بازی با پیروزی 5 بر 4 فرانسه در ضربات پنالتی و حذف برزیل به پایان رسید.

اودینزه کالچو

زیکو با پیوستن به باشگاه اودینزه کالچو ایتالیا،‌ باعث رشد چشمگیر کیفیت بازی این تیم شد. این شهر و باشگاهش با ورود او پیشرفت زیادی کردند. شاهد این تغییر هم لوئیجی مافی، روزنامه‌نگار ایتالیایی بود: " برای ما مردم ایالت فریال، زیکو مانند کی موتور فراری در بدنه یک فولکس واگن است. ما تنها جایی در دنیا هستیم که چنین اومبیل گران‌قیمت و در عین حال غیرممکنی در اختیار داریم ".

هواداران این تیم انتظارات زیادی از زیکو داشتند و حتی او را تهدید هم می‌کردند که حتی حاضرند تحت سلطه اتریش درآیند، اما بدون زیکو بازی نکنند ( فریال تا سال 1866 تحت سلطه کشور اتریش بود). وقتی او به اودینزه می‌رفت‌، در حدود 2000 نفر در فرودگاه به استقبالش آمده بودند.

آنچه که خیلی‌ها نمی‌دانند، گل‌های زیاد و بسیار زیبایی است که زیکو برای این تیم به ثمر رسانده است. در یک فصل، تنها یک گل از آقای گل آن فصل ایتالیا کمتر زد،‌ در حالی که ده بازی هم کمتر از او انجام داده بود.

مربیگری

زیکو که در کنار میشل پلاتینی و دیگو مارادونا، یکی از بهترین هافبک‌های جهان در زمان خود بود، برای اولین بار در سال 1990 بدون قهرمانی در جام جهانی به فعالیت خود به عنوان بازیکن پایان داد و برای مدت کوتاهی در وزارت ورزش برزیل مشغول کار شد و کمی بعد از آن به عنوان بازیکن به کاشیما آنتلرز در جی لیگ ژاپن رفت.

کاشیما آنتلرز

سال 1994 به نیمکت کاشیما رفت و به عنوان مدیر فنی به فعالیت پرداخت. این تیم موفق شد با زیکو از دسته دوم به دسته اول صعود کند و به همین خاطر هم این شهر کوچک به عنوان یکی از شهرهای میزبان جام جهانی 2002 انتخاب شد.

برزیل

زیکو در سال 1998 دستیار و مدیر ورزشی تیم ملی برزیل شد.

ژاپن

پس از جام جهانی 2002، زیکو به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ژاپن، جانشین فیلیپ تروسیه فرانسوی‌ شد که این تیم رده سومی جهان را تا مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی رسانده بود. زیکو با وجود این که نمی‌توانست به زبان ژاپنی صحبت کند، توانست در ابتدا انتظارات ژاپنی‌ها را برآورده کند، به‌خصوص با چندین پیروزی خارج از خانه در مقدماتی جام جهانی 2006 در بخش آسیا. گرچه  خود جام جهانی،‌ در کمال ناباوری برای ژاپن به پایان رسید.

فنرباغچه استانبول

در 4 جولای 2006، زیکو مربی فنرباغچه شد. در صل 07/2006 با این تیم قهرمان لیگ فوتبال ترکیه شد و در فصل 08/2007 به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا رسید.

ملی‌پوش سابق برزیل، بعد از شکست مذاکرات با مسئولین این باشگاه، در 10 ژوئن 2008 این تیم را ترک کرد.

بنیادکار تاشکند

وی از سپتامبر 2008 تا ژانویه 2009 مربی بنیادکار تاشکند ازبکستان بود.

زسکا مسکو

زیکو از سال 2009 نیز در روسیه سرمربی تیم زسکا مسکو شده است.

عناوین و افتخارات

1980، 1982، 1983، 1987، قهرمان برزیل با فلامینگو
1981، قهرمان باشگاه‌های جهان و قهرمان جام لیبرتادورس با فلامینگو

افتخارات شخصی

1977، فوتبالیست سال آمریکای جنوبی
1980، آقای گل برزیل
1981، فوتبالیست سال آمریکای جنوبی و فوتبالیست سال جهان
1982، فوتبالیست سال آمریکای جنوبی
1983، فوتبالیست سال جهان (غیررسمی(
1984، بازیکن سال ایتالیا
1995، بهترین بازیکن جام جهانی فوتبال ساحلی
شماره 9 فهرست برترین بازیکنان جهان از سوی مجله فرانس فوتبال
شماره 14 فهرست برترین بازیکنان قرن جهان از سوی IFFHS عضو فیفا 100

افتخارات به عنوان مربی

2004، قهرمانی آسیا با ژاپن
2007، قهرمان باشگاه‌های ترکیه و قهرمان سوپرجام ترکیه با فنرباغچه و انتخاب به عنوان برترین مربی سال ترکیه
2008، راهیابی به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا با فنرباغچه
2009، قهرمان جام حذفی و سوپرجام روسیه با زسکا مسکو

زیکو از سال 1990 تا 1991 در دوران ریاست جمهوری فرناندو کولور، وزیر ورزش برزیل بود.